سینا ابهری

ممکن است شما نیز حسادت در کودکان را تجربه کرده باشید و حسادت در کودکان باعث می شود که در موقعیت های خاصی، رفتارهای حسادت آمیز نشان می دهد و باعث تعجب شما و اطرافیان می شود.

حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

بررسی حسادت در کودکان از نظر روانشناسی نشان داده است که موقعیت های خای مانند رقابت، مقایسه با هم سن و سالان و یا فرق گذاشتن بین بچه ها، آتش حسادت را شعله ور تر می کند و باعث می شود تا فرزندتان نه تنها در هیچ کاری با شما همکاری نکند، بلکه دچار احساس خشم، عصبانیت و کینه نیز شود.

شاید برای تان عجیب باشد که یک مقایسه ی به ظاهر کوچک چگونه می تواند تا این حد برانگیزاننده باشد اما در حقیقت، قرار گرفتن در موقعیت های تبعیض، مقایسه و یا رقابت؛ این احساس را به همراه می آورد که ” من از دیگران کمتر هستم “ و باعث شکل گیری حد زیادی از ترس درونی می شود.

کودک ترسیده، تلاش می کند تا با رفتارهای حسادت آمیز از خود دفاع کند و توانایی اش در دفاع از حقوق خود را به نمایش بگذارد و حقوق خود را پس بگیرد.

متاسفانه این رفتارها در دراز مدت می تواند منجر به تنها ماندن کودک و یا کناره گرفتن دیگران از او نیز شود که مهارت های اجتماعی را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می دهد.

حسادت کودکان به فرزند دوم

از نظر روانشناسی، معمولا حسادت در حدود یک و نیم سالگی شکل می گیرد و در فاصله ی 2 تا چهار سالگی بیشتر می شود.

این بین اگر فرزند تازه ای متولد شود، ممکن است کودک به رفتارهای نابه هنجار دیگری مانند افسردگی، بدغذایی، اضطراب و یا شب ادرار متوسل شود تا از این طریق اعتراض خود به شرایط را بیان کند.

به عبارت دیگر لازم است بدانید که این رفتارها بیش از آنکه یک اختلال باشند، روشی برای ابراز وجود هستند که فرزندتان از آن استفاده می کند.

رفتار با فرزند اول وقتی فرزند دوم به دنیا می آید

اگر فرزند شما عادت ندارد در کنار نوزادان باشد یا شما را کنار آن ها ببیند، ممکن است در ابتدا واکنش های شدیدی داشته باشد. خوب است که بتوانید زمان آرامی را با خانواده های دیگر بگذرانید تا او به این ایده عادت کند که اگر والدینش نوزادان دیگری را در آغوش بگیرند، باز هم او را دوست دارند و از او مراقبت خواهند کرد.

 5 نشانه حسادت در کودکان

نشانه‌های حسادت در کودک می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولاً شامل فوران خشم یا گریه، نشان دادن پرخاشگری نسبت به خواهر و برادر یا همسالان، مقایسه بین خود و دیگران، یا خودداری از محبت می باشد.

• توجه ناخواسته: کودکانی که حسادت از خود نشان می دهند اغلب دلبسته و خواستار توجه می شوند. آن ها ممکن است تقاضای بغل بیشتری داشته باشند یا نخواهند که اتاق را ترک کنید.
• ناامنی: کودکان حسود اغلب احساس ناامنی می کنند و این را از طریق رفتارهای منفی مانند نام گذاری، قلدری یا کینه توزی نسبت به دیگران ابراز می کنند.
• تمرکز ضعیف: اگر کودکی احساس حسادت می کند، ممکن است در تمرکز روی کارها یا کارهای مدرسه مشکل داشته باشد.
• مالکیت: کودک حسود ممکن است رفتار مالکانه خود را در مورد اسباب بازی ها یا وسایل خود نشان دهد و اگر شخص دیگری چیزی را بخواهد که متعلق به اوست، ناراحت شود.
• پرخاشگری: برخی از کودکان حسود به دلیل احساس حسادت و ناامنی در مورد از دست دادن توجه بزرگسالان یا همسالان، نسبت به خواهر و برادر یا همسالان خود به خاطر مسائل به ظاهر بی اهمیت پرخاشگری نشان می دهند.

کنترل حسادت کودکان

بسیاری از والدین به دلیل عدم آگاهی از سار و کارهای روانی درونی در خصوص حسادت، تلاش می کنند تا از طریق تنبیه، فشار، اجبار و یا روش هایی مانند سرزنش کردن، مانع از حسادت ورزی کودک شوند.

این در حالی است که چنین روش هایی می تواند احساس عدم درک شدگی را بیشتر کرده و کودک را برای کنارگذاشتن حسادت، لجبازتر کند.
استفاده از راهکارهای زیر می تواند به شما کمک کند تا این وضعیت را به خوبی مدیریت کنید:

1. با فرزندتان صحبت کنید و به او بگویید که برای تان مهم و دوست داشتنی است.

در طی این گفت و گو او را متوجه کنید که توجه تان به کودکان دیگر به خاطر ناتوانی و کوچک بودن شان است و ربطی به مساله ی دوست داشتن ندارد.
سعی کنید در عین حال جانب اعتدال را نیز رعایت کنید و از توجه افراطی به فرزند پرهیز کنید.

2. به فرزندتان محبت کنید.

محبت کردن به فرزندتان به ویژه در اوقاتی که تنها هستید، به او احساس دوست داشتن را منتقل می کنید. او را نوازش کنید و در آغوش بگیرید.

3. به فرزندتان قدرت دهید.

از طریق واگذار کردن کارهای کودک کوچک تر به فرزند حسودتان می توانید در او احساس کنترل، قدرت و توانمندی ایجاد کنید. به عنوان مثال غذا دادن و یا لباس پوشیدن را به او واگذار کنید.

4. از فرزندتان تعریف کنید.

ممکن است فرزند حسودتان تمایل داشته باشد تا به کارهای او نیز رسیدگی ویژه ای کنید. بنابراین بر این نکته تاکید کنید که تو قوی و شجاع هستی و می توانی کارهای خودت را به خوبی انجام دهی.

بیان دیگر ویژگی های مثبت فرزندتان نیز باعث می شود تا در او احساس دیده شدن ایجاد شود و رفتارهای حسادت آمیز کمتری را بروز دهد.
بهتر است بر ویژگی هایی تاکید کنید که مختص فرزندتان است و توجه ی ویژه ی شما به او را نشان می دهد.

5. اعتماد به نفس را تقویت کنید.

راهکار ارایه شده در مورد قبل، به فرزندتان کمک می کند تا احساس بهتری در مورد خود داشته باشد و خود را ارزشمند بداند.

برای رشد اعتماد به نفس، کارهایی را به فرزندتان محول کنید که از عهده ی آن ها بر می آید. بر توانمندی های فرزندتان تاکید کنید و احساس کافی بودن را در او پرورش دهید.

6. به کودک اجازه دهید تا احساس حسادت یا خشم اش را بیان کند.

ماندن با احساسات منفی مانند حسادت و خشم به صلاح کودک نیست. برای تغییر این وضعیت، به کودک اجازه دهید تا احساسات واقعی اش در مورد کودک دیگر را بیان کند.

می توانید ابزاری جایگزین مانند یک عروسک را در اختیار او قرار دهید تا احساس خشم اش را از طریق ضربه زدن به آن تخلیه کند.

نقاشی کردن نیز می تواند روش مفید دیگری برای بیان احساسات باشد.

در صورتی که حسادت در فرزندتان منجر به رفتارهای دیگری مانند شب ادراری، ناخن جویدن و یا اضطراب و افسردگی شده است، می توانید با مراجعه به بازی درمانگر، نسبت به درمان این وضعیت اقدام کنید.

7. اهمیت اشتراک گذاری را به فرزندتان بیاموزید

برخی از کودکان تمایل دارند بدون دلیل از سایر کودکان کینه بگیرند. اگر اینطور است، اهمیت اشتراک گذاری، مراقبت از دیگران، برخورد با آن ها و خوش گذرانی را به فرزندتان بیاموزید. این کار به آن ها کمک می کند تا هر نوع ناامنی را از بین ببرد، دیر یا زود خواهید دید که فرزندتان از همراهی با کودکی که زمانی به او حسادت می کرد لذت می برد.

8.به کودک و احساس او گوش دهید

در بیشتر موارد، رفتار حسادت آمیز در کودک عمیق است، زیرا آن ها یک مشکل یا نگرانی خاص در پشت چنین رفتاری دارند.

با فرزندتان صحبت کنید، دلیل حسادت او نسبت به یک فرد خاص را دریابید و سپس با نظرات خود بدون دخالت در احساسات و ترس های او به حرف های او گوش دهید.

ممکن است موقعیت هایی وجود داشته باشد که کودک شما عزت نفس و اعتماد به نفس کمتری داشته باشد، ممکن است از جنبه های مثبت خود اطمینان کافی نداشته باشد، که ممکن است باعث شود نسبت به شخص دیگری حسادت نشان دهد و در اینجا ممکن است این جنبه های مثبت را تقویت کنید.

9. از کودکتان درباره احساساتش سؤالات باز بپرسید

هنگام برخورد با احساس حسادت در کودکان، مهم است که گفتگوی باز و صادقانه داشته باشید.

یکی از راه‌های تسهیل چنین بحثی این است که از فرزندتان سؤالات باز و طولانی درباره احساساتش بپرسید. این به آن ها کمک می کند تا کلماتی را روی احساسات قوی که ممکن است تجربه می کنند بیان کنند و به احساسات خود را درک کنند.

سؤالات باز همچنین می توانند به کشف دلایل اصلی حسادت کمک کنند، که می تواند هر چیزی از اعتماد به نفس پایین گرفته تا ترس از دست دادن باشد.

در پایان، ارتباط شفاف و گفتگوهای سالم کلید کاهش حس حسادت در کودکان است.

منبع : حسادت کودکان به فرزند دوم